Een tijdje terug had ik een conflict met iemand, ik noem hem even Jos. Het conflict was ontstaan doordat ik niet meegegaan was in Jos zijn klaagzang over iemand anders. Ik had een beetje nuchter gereageerd op die klaagzang, waarop Jos zich onbegrepen voelde en zijn pijlen op mij richtte. Dat ging aanzienlijk over mijn grenzen en ik was er dagenlang trillerig niet-goed van. Wat vrij dom is, want ik heb wel iets beters te doen. Ik wist van mezelf dat ik authentiek had gehandeld in de situatie en door mijn reactie had geprobeerd Jos uit te nodigen tot een volwassen houding in plaats van hem te versterken in de houding van aanklager die hij op dat moment opnam (cfr. de dramadriehoek, interessant model om eens te googelen).
Ik weet van Jos dat hij in verschillende contexten, o.a. zijn huwelijk maar ook in werkcontexten, in dezelfde soep draait. Het is altijd iemand anders zijn schuld en het standaard zinnetje dat ik al jaren van hem hoor, is: ‘wat denken die wel’.
Zoals ik al zei, was ik even behoorlijk ontdaan omdat Jos over mijn grenzen was gegaan in zijn uithalen naar mij toen hij van mij niet de gehoopte reactie kreeg. Ik heb echter verschillende inzichten overgehouden aan de situatie.
Eerste inzicht
Patronen zijn kleverig. We verzeilen er voortdurend in en ze belemmeren heel veel intermenselijk verkeer. Heel veel conflicten gaan helemaal niet over wat ze lijken te gaan, maar over de onderliggende patronen. Ik word daar soms moe van. Ik merk in mijn omgeving een onderscheid tussen mensen die bereid zijn daar bij zichzelf naar te kijken, wat überpijnlijk kan zijn, en mensen die dit niet aandurven, – willen of -kunnen. Jos behoort tot die laatste soort. Het conflict dat we hadden was een spiegel waarmee hij een behoorlijke les over zijn eigen leven had kunnen leren, maar hij weigerde in de spiegel te kijken. Toen ik hem liet weten dat ik het heel onprettig en onterecht had gevonden hoe hij reageerde, weigerde hij daar op in te gaan. Ik heb zelf geprobeerd wel in de spiegel te kijken die de situatie me wou voorhouden, en ik zie dat ik Jos heb toegelaten over mijn grenzen te gaan. Ik had me in een eerder fase voor hem moeten afsluiten.
Tweede inzicht
Ik heb iemand nodig om me te gidsen, bij het zoeken van mijn weg uit de plakkerige patronen des levens, die vaak gepaard gaan met een gigantische blinde vlek. Daar komt mijn holistisch therapeute in beeld (wat nog steeds zweveriger klinkt dan het is). Ze is diegene die me de spiegel aanreikt en uitnodigt er in te kijken, telkens weer. Ik ben heel vroeger eens bij haar geweest (toen Dirk me verlaten had toen ik zwanger was van Peuterzoon, een soort generale repetitie zeg maar, want toen is hij terug gekomen), maar ik kon toen de waarheid niet aan. Ze bereidde me voor op het bestaan als alleenstaande mama, ze toonde me dat Dirk zijn verantwoordelijkheid niet kon opnemen, ze toonde me hoe destructief de relatie voor me was. Maar ik huilde alleen maar. Was ik toen wijs geweest, ik had Dirk niet laten terug komen en veel onheil zou me bespaard gebleven zijn. Maar ik was zwanger en zwak en moe en alles leek beter dan alleen bevallen. Dus ik ging weg bij haar, even hard huilend als dat ik er gekomen was. Ik smeekte Dirk om terug te komen. Ik weigerde in de spiegel te kijken. Ik heb er nog elke dag spijt van dat ik het toen niet kon.
Lilith schreef laatst een goed stuk over therapie. Ik heb lang een heel begripvolle therapeute gehad die vooral knikte en luisterde. Maar er gebeurde zo weinig. Nu heb ik de holistisch therapeute die me dwingt in de spiegel te kijken. Het doet pijn bepaalde dingen over mezelf onder ogen te zien. Maar als ik dat niet durf, ben ik een gewillig slachtoffer voor een nieuwe destructieve relatie en ander onheil. Ik weet nu dat je in het leven telkens in dezelfde situaties terecht komt, als je weigert te leren en zelf te veranderen.
Derde inzicht
Ik besef steeds meer dat het vertrek van Dirk, een geluk is geweest voor me. Dat ik het hele miserabele jaar dat er op volgde, niet alleen verdrietig was om zijn vertrek, maar vooral ook moest helen van de destructieve relatie die we hadden, waarin hij mijn ziel probeerde te vermorzelen door manipulatie, leugens, ons in financiële problemen te brengen, zijn verantwoordelijkheid te ontlopen, me vals te beschuldigen, dagenlang tegen me te zwijgen en dagenlang te verdwijnen. Ik heb te lang gedacht dat het allemaal mijn schuld was en schaamde me voor de mogelijkheid dat mijn gezinnetje kapot zou gaan, dus hield ik vol. Ten koste van mezelf. Laatst las ik in een tijdschrift een stukje over relaties met psychopaten. Ik ben er intussen zeer zeker van dat Dirk een antisociale persoonlijkheidsstoornis heeft. Er stond: ‘het zijn mensen die zichzelf boven water houden door anderen kopje onder te duwen’. Een betere samenvatting van onze relatie kan je niet hebben, en het herstel is nu, na anderhalf jaar, nog niet voltooid! Vorige winter wat ik zo gefrustreerd omdat ik eindeloos moe was, maar als ik er nu op terug kijk vind ik het jammer dat ik mezelf niet nog meer rust en zorg heb gegund.
Maar de situatie met Dirk heeft me dus gedwongen in spiegels te kijken. Ik heb dingen over mezelf geleerd die ik nooit had willen weten. Ik ben patronen aan het doorbreken die me soms met hun laatste krachten terug in hun macht proberen te krijgen.
Ik denk dat ik een wat afhankelijk iemand was die graag op de achtergrond bleef, liever niet zelf beslissingen (dus verantwoordelijkheid) nam, rechtstreeks contact vermeed, en altijd vond dat ze verdiende dat een ander de dingen wel zou oplossen of regelen. Intussen ben ik gedwongen sterker geweest dan ik dacht te kunnen zijn, sta ik op de voorgrond in mijn eigen leven, neem ik beslissingen en verantwoordelijkheid zonder me zelfs nog te willen verontschuldigen bij anderen, en regel ik van alles (en soms ook niets) en los ik dingen op (vaak met een zucht, hoor). En uiteraard zijn er ook periodes dat ik moe en flauw ben, maar toen ik laatst in een bepaalde situatie de reflex merkte bij mezelf ten rade te gaan – waar ik vroeger tien mensen hun mening zou vragen – wist ik dat het de goede kant op gaat.
Terug naar Jos
De situatie met Jos hield me een spiegel voor, triggerde wat inzichten, confronteerde me met de groei waar ik midden in zit. Soms heb ik het even gehad met dat gegroei, wil ik gewoon even dat het knopje ‘bewustzijn’ uit kan. Maar over het algemeen ben ik dankbaar en gelukkig en kan ik het vertrouwen opbrengen dat ik en dus ook mijn leven, de juiste kant uit evolueren. Mijn jongens groeien op met een ploetermoeder die in haar kracht komt in plaats van in een gezin waar de vader zijn geniepige destructieve invloed uitoefent. Dat is alvast een zegen. Toch?
En ze leefden nog groen en gelukkig 