Het is 20u. Ik heb net mijn werk afgerond, alleen op kantoor, schoenen uitgeschopt, rennend tussen de kopieermachines en de tafel die ik ingepalmd heb. Ik vertrek naar de plek waar ik zal overnachten, realiseer me dat ik nog niet gegeten heb. Tot mijn schande stop ik bij Mc Donalds, die nu eenmaal langs de autosnelweg ligt en ook een vegetarische burger in het aanbod heeft (geen aanrader). Ik mis de kinderen zo hard dat het fysiek pijn doet, ik ben moe en ik heb het koud. Tijdens het eten pak ik mijn boek erbij. Tijdens het lezen, verdwijnt de hele omgeving.
Het is 23u. Ik lig in een B&B met koude voeten in een vreemd bed. Het was donker toen ik hier toe kwam, morgen zal de omgeving zich aan me openbaren als een open landschap waar mist optrekt over de weilanden waar paarden grazen in de ochtendkilte. Ik lees, obsessief. Het is alsof ik me schrap moet zetten om niet in het boek te verdwijnen. Het dreigende onheil in het boek zuigt me op. Ik wil me tegelijkertijd losrukken en verder lezen.
Het boek dat me in zijn macht had, was het nieuwe boek van Connie Palmen. ‘Jij zegt het’. Over de relatie tussen Sylvia Plath en Ted Hughes die eindigde met haar zelfmoord.
Het is lang geleden dat ik zo door elkaar geschud werd door een boek. Dat ik wou dat ik het uit had en dat het tegelijkertijd nooit op kon zijn.
Tijdens dit schrijven, frustreert het me dat ik geen woorden heb voor wat het boek met me doet. Alleszins werd ik heel erg hypomaan van het boek. Het boek scherpt mijn denken, mijn waarnemen. Het is een belevenis op zich, waar ik grenzen van tijd en ruimte doorbreek en me in een ander hoofd mag bevinden, in een andere tijd en op een andere plek.
Dit rake stukje. ‘Denken is een discipline en kost tijd, een heilige tijd die je – net als voor het kloosterlijke bidden van de metten, lauden en vespers – bewust moet vrijmaken door hem te beschermen tegen de intrusieve macht van het banale.’ (C. Palmen, Jij zegt het, p. 59).
Maar ook het absolute met mededogen geschreven beeld van de radeloosheid van de in de steek gelaten moeder, die achtergelaten is en voor zichzelf en haar kinderen moet zorgen. Die vooraleer zelfmoord te plegen een bordje pap klaarzet bij de kinderbedjes. Het raakte in mijn hoofd plekken die ik liever niet meer bezoek.
Connie heeft dit boek geschreven om Ted Hughes een stem te geven die de schuld kreeg van de zelfmoord van Sylvia Plath. In het boek van Palmen wordt veel nadruk gelegd op het moeizame samenleven met iemand die manisch-depressief is. En hoe Ted uit zijn huwelijk ontsnapt, leeg en moe door wat het van hem gevraagd heeft.
We zullen het niet weten. Zouden ze het zelf geweten hebben, hoe het zat, die complexe verhouding tussen hen? Ik denk niet dat het zo is dat de oorzaak ligt in dat zij labiel was OF hij een monster. Ik denk wel dat er nog iets subtielers speelt dan Connie heeft beschreven. En dat is het subtiele spel van hoe de zwakke plek in een persoon, de andere kan aantrekken en dat dit leidt tot een zeer destructief patroon. En een drama. In dat geval gaat het ook niet om een liefdesverhaal, zoals ik een extatische Hollandse om twee uur ’s nacht op tv in mijn B&B hoorde uitroepen, in mijn slapeloosheid zoekend naar afleiding. Ook dit raakt aan plekken in mijn hoofd die ik liever niet bezoek, maar die ik onder ogen moet zien van mezelf omdat dat mijn enige bescherming is.
Connie. Connie. Je hebt jezelf overtroffen. Kan je dit alsjeblief nog eens doen?
[Connie Palmen. Jij zegt het. Prometheus. 2015.]
ik ben er niet uit na je verslag, moet ik ‘m nu wel lezen of is het niet perse aan geraden aan de gevoelige zielen? zeg eens principessa 🙂
Ik wou dat ik hem nog eens voor het eerst kon lezen. Dus: ja. Ik moest me wel echt schrap zetten, dat meende ik in bovenstaande beschrijving. Schrap zetten om me niet te verliezen in wat beschreven staat en dat helemaal onder mijn huid zat. Dat en veel werk. Geen wonder dat ik een slaapprobleem heb ontwikkeld de laatste weken :(.
Dus het antwoord is ja, maar ook: het is ingrijpend.
hm 🙂 hij gaat in het someday-lijstje dan (zegt ze terwijl ze wel elke dag de krant leest)
Je mag ‘m lenen. Someday :).
Liefde kan heel destructief zijn…
Ik noem het dan geen liefde.
Laat ik het misschien anders formuleren: liefde kan leiden tot destructie. Van het ene uiteinde van het spectrum naar het andere, vaak in een flits. Het is een feit dat mensen soms gekke dingen doen in de naam van “liefde”…
Ik denk er over na. Ik weet het niet.
Ik denk soms dat we met onze gehavende zelven liefde verwarren met andere dingen en zo schade aanrichten of toelaten dat deze aangericht wordt. Maar goed, kijk vooral niet naar mij. Ik geloof nergens meer in :).
Een bipolaire stoornis kan een heel gezin tekenen, zelfs zonder dat er een zelfmoord aan te pas komt. De combinatie met een zeer afstandelijke partner die desnoods kan afgeschilderd worden als een monster komt vaker voor dan je zou denken (al weet ik niet of de partner in dit verhaal afstandelijk is, ik neem het even aan). Ik denk dat ik dit boek bewust ga skippen, er zijn te veel mensen te dicht bij me die hierdoor getekend zijn.
Nee, hij is niet afstandelijk. Maar hij begint een affaire, en dat lijkt te trigger te zijn. … Goed dat je voor jezelf weet dat je het beter skipt… x
ik kan het me voorstellen dat een affaire werkt als trigger. Het krijgen van een kind ook, of te warm weer, of een thesis, of ziekte, stress, angsten of compleet andere dingen waarvan je het niet zou verwachten.
Ik ben heel blij dat manlief het niet heeft, want my god, met wat ik nu weet zou ik wegrennen zodra ik de kans heb, hoe cru dat ook klinkt…
Oh boy. Denk ik nu al. Het lijkt er op dat ik dit boek ook wil lezen en dat het me wellicht ook zal terug katapulteren naar een tijd in een ongezonde relatie. Wegrennen is soms geen optie. Of je wil wel maar je voeten staan vastgemetseld in een vreemd soort beton.
Ik kan het goed geloven dat wegrennen bijna onmogelijk is, ben blij dat ik zelf niet in die situatie gezeten heb. Wij gebruiken de afstand tot hier in Ierland om eindelijk uit sommige stukken beton los te komen…
Zo goed van jullie, meid! Wat is het heftig, het ‘echte’ leven…
Door naar je eigen duister te kijken maak je ook ruimte voor licht, denk ik, hoop ik…doe ik…
Ook een Connie fan hier, maar misschien toch nog even wachten. Het duister inkijken moet je ook juist inplannen, denk ik…
Heel mooi stuk. Ik lees het boek. Zeker. Ik ben niet bang van donkere plekken. Die af en toe bezoeken maakt je juist sterker, bewuster, wijzer, dankbaarder, liefdevoller en zoveel meer.
Aan zij die het gaan lezen: post je achteraf hier even wat je vond, dacht, wat het met je deed?
Zo diep in een boek zitten vind ik ook zalig en zelfdestructief tegelijk. Zal wel iets met hooggevoeligheid te maken hebben?
Ik kon het niet laten en ben er in begonnen. En nu is het inderdaad erg lastig om me er uit los te rukken… en ik zit nog maar aan 40%. Je had gelijk, het zuigt je mee. Ik was al fan van Connie Palmen, maar dit is heel anders dan haar andere boeken. Bedankt voor de aanrader, prinses!
Pingback: tinyblogt
Pingback: Verbeelding Book Challenge #3 | La Vie de Falderie